Wat waren we blij met toen deze pannen op de markt kwamen. Nooit meer een eitje dat helemaal vastgeplakt zat en pannenkoek die niet uit de pan wilde komen. Het kipfiletje wat bleef plakken. Du Pont bracht onder het merknaam Teflon een pan op de markt die een antiaanbaklaag had.

Maar helaas het gebruik van dergelijke pannen is niet zonder risico. De dampen die vrijkomen bij oververhitting zijn giftig. Pannen slijten, en de antiaanbaklaag ook, deze laag is giftig en al bij een kleine beschadiging van de laag komt er teflon in ons eten. In twee tot vijf minuten wordt een antiaanbakpan zo heet dat de antiaanbaklaag toxische stoffen afgeeft en de toxische dampen zich verspreiden. De geur die dan vrijkomt kan zelfs voor ademhalingsproblemen zorgen. Anti- aanbakpannen worden uiterst giftig als je ze op het vuur zet zonder dat er voeding in zit. Een beetje kokosnootolie of roomboter in een roestvrij stalen of geëmailleerde pan is veel gezonder en zoveel minder milieubelastend.

Wat is nu eigenlijk een antiaanbaklaag

Dit is een laagje kunststof in een pan die het aanbakken voorkomt.  Teflon (PTFE) is niet biologisch afbreekbaar, en is niet giftig. Een nadeel is dat, als het boven de 150 ^oC komt, gaat de kwaliteit hard achteruit en de structuur van de laag verandert. Het smeltpunt ligt op 327 ^oC dan is de laag alleen nog maar een giftig gas. Bij het bereiden komt de temperatuur algauw boven de 200 ^oC. Behalve hitte is de laag kwetsbaar voor een scherp keukengereedschap, zodra er ook maar een kras in komt wordt het smeltpunt al lager.  

Gifstoffen?

De laag bespaart het gebruik van vet en is volgens de wetenschap niet schadelijk. Maar helaas is dit niet in de praktijk. Het aanbrengen van de laag is een uiterst ingewikkeld chemisch proces. Een laag die niet plakt, die moet hechten op een pan is ingewikkeld. Hier gebruiken ze PFOA (perfluoractaanzuur) voor, dit is de plaklaag tussen de pan en de antiaanbaklaag. Door dit zuur ontstaan er gifstoffen. Dit is ongezond en milieubelastend, deze PFOA is na 2015 dan ook verboden.

Du Pont erkent dat teflondampen dodelijk zijn voor vogels maar ‘er is zoveel dodelijk’, zeggen ze erbij. De wetenschappers bij Du Pont geven toe dat de polymere gassen van Teflon koorts, moeheid, ademnood, hoofdpijn, verkoudheid en een drukkend gevoel op de borst kunnen veroorzaken. Maar tegenstanders van de Antiaanbakpan gaan veel verder.

Welke schadelijke stoffen en dampen komen vrij bij het bakken in antiaanbakpannen?

• TFE: kankerverwekkend
• HFP: vermindert de immuniteit en veroorzaakt leverstoornissen
• TFA: draagt bij tot osteoporose en gewrichtsproblemen, vervet de lever en wordt in baby’s 2 tot 6 keer meer opgeslagen dan bij de moeder.
• DFA: uiterst toxisch voor de nieren
• MFA: uiterst toxisch, veroorzaakt onregelmatige hartslag en is zelfs dodelijk tussen de 0,7 en 2,1mg/kg.
• PFOA: breekt niet af in het milieu en is terug te vinden in 92% van de mensen. Het is zelfs dodelijk voor koeien als dit vervuild eten of drinken krijgen.
• SIF4: toxisch voor de longfunctie.
• PFIB: toxisch voor de longfunctie.
• COF2: wordt ook gebruikt als chemisch oorlogswapen en irriteert de ogen, de neus en de oren.
• HF: vermoeidheid, veroorzaakt onregelmatige hartslag, vermindert de opname van calcium en is in hoge doses dodelijk.
• CF3COF: vergroot de lever en geeft een onregelmatige bloedsuikerspiegel.
• OFCB: veroorzaakt onregelmatige hartslag, bewusteloosheid en in hoge doses de dood.
• CF4: warmt de wereld 6000 maal sneller op dan koolstofdioxide en blijft 50.000 jaar in het milieu
• C-8: kankerverwekkend en bij kinderen worden er grotere gehaltes in het bloed teruggevonden.

Alternatieven

Tegenwoordig zijn er zoveel pannen op de markt waaronder ook pannen met thermolon. Dit is een nieuw soort antiaanbaklaag met een smeltpunt van 450 ^oC.

Er zijn nu ook pannen met een keramische laag op de markt, keramiek is niet giftig. Het productieproces is zonder gifstoffen en het proces is “groener” omdat het minder energie kost.  Deze pannen kunnen tot zo’n 450 ^oC hebben. Bij deze temperatuur is ons eten allang zwart geblakerd. Keramische pannen zijn gladder en makkelijk schoon te houden. Volgens de producent is deze pan sneller warm dan bv een pan met een teflon laag.

Dus weg met die pannen!